Thoái hóa khớp gối và phương pháp thay khớp gối nhân tạo

Thoái hóa khớp gối gây biến dạng khớp, mọc gai xương, đau đớn kéo dài, là bệnh lý gây tàn phế cho người bệnh. Thoái hóa khớp gối có thể là bệnh lí nguyên phát (diễn tiến tự nhiên theo quá trình thoái hóa của người lớn tuổi) hoặc thứ phát do các bệnh lí khác (viêm khớp dạng thấp, các chấn thương gãy xương vùng khớp gối: gãy mâm chày, gãy lồi cầu đùi…). 

>> THUỐC CHỮA BỆNH VIÊM KHỚP HIỆU QUẢ NHẤT
>> BỆNH THOÁI HÓA KHỚP CÓ THỂ CHỮA KHỎI KHÔNG?
>> CHỮA KHỎI BỆNH VIÊM KHỚP BẰNG ĐÔNG Y

Bao bọc đầu xương là một lớp sụn khớp trơn láng. Khi bệnh lý thoái hóa khớp tiên triển, lớp sụn này bị phá hủy và biến mất. Mất lớp sụn khớp làm cho khe khớp trở nên hẹp lại. Hẹp khe khớp là dấu hiệu được nhìn thấy sớm nhất trên phim X-quang.

Bệnh diễn tiến lâu ngày, lớp sụn khớp mỏng dần và có các vết nứt, vỡ sụn khớp. Vùng xương sát dưới sụn phản ứng lại những thay đổi này trở nên dày hơn để bồi lấp vào chỗ sụn khớp bị mất, phát triển và tạo thành những gai xương. Màng hoạt dịch trong khớp (bình thường có tác dụng tạo ra dịch khớp và làm cho dịch khớp có độ nhớt) cũng bị viêm và trở nên dày hơn. Khi đó màng hoạt dịch tạo ra nhiều dịch khớp hơn gây sưng khớp.

Tiến triển qua vài năm, khớp bị biến đổi dần, mất sụn làm lộ đầu xương, các đầu xương co gai xương lởm  chởm này cạ lên nhau gây mòn xương và có tiếng lục cục trong khớp. Kết quả là khớp bị biến dạng, bệnh nhân sẽ cảm thấy rất đau khi vận động nhất là khi leo cầu thang hoặc đứng quá lâu một vị chí và kèm theo hiện tượng cứng khớp.

Thay khớp gối là 1 phẫu thuật đã được áp dụng trên thế giới từ những năm 70 của thế kỉ trước, mới được đưa và áp dụng tại Việt Nam từ khoảng 15 năm nay.

Để thực hiện phẫu thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng bộ khớp nhân tạo bằng kim loại bọc lại đầu xương đùi và xương chày bị thoái hóa. Khớp nhân tạo này có bề mặt siêu mịn để tránh mài mòn khi cọ sát lên nhau. Ở giữa 2 đầu xương này sử dụng 1 miếng nhựa Polyethylen có độ bền cao thay thế cho sụn khớp.

Thoái hóa khớp gối ở người lớn tuổi gây đau khi vận động, hạn chế vận động khiến người bệnh không thể tự sinh hoạt được.

Thoái hóa khớp ở các bệnh nhân bị viêm nhiều khớp.

Phẫu thuật thay khớp là một phẫu thuật gây đau nhiều. Tuy nhiên, khi được sự phối hợp của các bác sĩ gây mê, cơn đau có thể kiểm soát được bằng các liệu pháp gây tê liên tục ngoài màng cứng và giảm đau đa mô thức (kết hợp giảm đau trung ương và ngoại biên).

Một ca mổ thay khớp gối đẹp chỉ mới đạt được 50% yêu cầu của phẫu thuật thay khớp. Để đạt được mục tiêu sinh hoạt bình thường, không gây đau đớn khi đi lại, người bệnh cần được hướng dẫn tập vật lí trị liệu với các bài tập tăng cường sức cơ vùng đùi, cẳng chân với thời gian phục hồi khoảng 4-6 tháng.

Hiện tại ở BV Nguyễn Tri Phương TP.HCM, khoa Chấn thương chỉnh hình đã kết hợp với các bác sĩ gây mê để giảm đau ngoài màng cứng liên tục cho bệnh nhân thay khớp, do đó ngay ngày đầu tiên sau khi mổ, bệnh nhân đã có thể tập vận động tại giường với sự hướng dẫn của đội ngũ kĩ thuật viên vật lí trị liệu. Ngày thứ 3 sau mổ bệnh nhân có thể tập đứng với khung, sau đó tập đi lại.

Thoái hóa khớp gối là bệnh nằm trong nhóm bệnh lí thoái hóa do tuổi. Tuy nhiên, người bệnh có thể làm giảm triệu chứng và làm chậm quá trình diễn tiến bệnh bằng một số phương pháp sau:

Sử dụng thuốc giảm đau nhóm acetaminophen (Paracetamol) hoặc thuốc kháng viêm không chứa steroid (Meloxicam, celecoxib, v.v…)

Giảm cân nếu thừa cân.

Tập thể dục, bơi lội, đạp xe đạp là các bài tập giúp tăng cường sức cơ vùng đùi, cẳng chân.

Hạn chế ngồi xổm và leo cầu thang.

Sử dụng loại giày được đóng riêng, nhằm thay gổi dáng đi của người bệnh, giảm chịu lực lên bên bị tổn thương.